In een sterk staaltje experimenteel koken hebben Griekse onderzoekers in samenwerking met de Europese ruimtevaart organisatie (ESA) onderzocht wat de invloed is van zwaartekracht op hoe krokant je friet wordt. Nieuwsbericht op
nu.nl. Met behulp van een grote centrifuge hebben ze sterkere zwaartekracht dan op aarde nagebootst, zoals je zou tegenkomen op grotere en zwaardere planeten.
Wat is het effect? De toename van de zwaartekracht zorgt ervoor dat de olie en het water wat uit de friet verdampt zich anders verplaatsen. Dit heeft invloed op de warmteoverdracht van de olie naar de friet en daarmee op hoe dik het knapperige korstje wordt. Als er meer zwaartekracht is dan gaat de warmteoverdracht sneller en wordt de friet dus krokanter. Het effect wordt echter niet echt meer groter als je meer dan 3x zoveel zwaartekracht hebt als op aarde. (Dit alles is ook nog afhankelijk van de orientatie van de friet ten opzichte van de zwaartekracht, maar als je dat wil weten kun je beter het
originele artikel lezen (helaas geen open access)). Het viel me trouwens op dat ze in extra virgine olijfolie bakten, ik vind dat geen voor de hand liggende frituurolie, maar misschien vonden de Grieken dat wel.
Dit soort onderzoek is vooral interessant voor de ruimtevaart, maar het vervolgonderzoek met weinig zwaartekracht is eigenlijk interessanter. Er zijn niet zo erg veel planeten met hoge zwaartekracht in de buurt waar je in frietje zou willen bakken, maar als je een tijd lang op een ruimtestation of onderweg naar Mars in een ruimteschip zit opgesloten, dan kan ik me voorstellen dat je wel een krokant frietje lust. Aangezien het beter werkte met meer zwaartekracht, is het vermoedelijk moeilijker om goede friet te bakken in lage zwaartekracht omstandigheden.
(Op de foto de frietuurinstallatie in de centrifuge)