Er is zeker een kans dat je er helemaal niets van gemerkt hebt; maar vanaf juli 2023 waren plastic frietbakjes, vorkjes e.d. in Nederland verbannen voor het afhalen, net als eerder de plastic rietjes en plastic tassen in de winkel.

Nou ja, plastic frietbakjes waren niet helemaal verboden maar er moest een toeslag voor gerekend worden. En vanaf januari 2024 moet in alle horeca herbruikbaar service en bestel aangeboden worden. Het doel van deze maatregelen is om het gebruik van wegwerpplastic in 2026 met 40% te verminderen.

Minder wegwerplastic
Dit gaat terug op een besluit van de de EU in 2018, om van wegwerpplastic af te komen. En met goede reden, want plastic is op lange termijn slecht voor het milieu en slecht voor de gezondheid. Maar het bleek al snel dat er niet goed na was gedacht over de maatregelen. Nadelen waren o.a.:

- Er was geen bedrag afgesproken, dus een heffing van 1 cent kon al.
- Er werd niet of nauwelijks gecontroleerd.
- Milieuvriendelijke alternatieven zijn duurder, en in veel gevallen ook minder geschikt.

Minder geschikt In ieder geval volgens een friettent, die de duurzame verpakkingen weer terugdraaide na klachten, volgens de NOS.

Het definitieve einde?
Vanaf januari wordt er officieel niet meer gecontrolleerd, is op Omroep Gelderland te lezen. Dus betekent dat het definitieve einde van de plasticheffing? Voorlopig wel, maar vast niet voor altijd. Hopelijk wordt deze pauze gebruikt om maatregelen te bedenken die niet ten nadelen zijn voor frietliefhebbers, en ook niet voor de friettenthouders.

Zelf heb ik eigenlijk nauwelijks verschil gemerkt. Misschien ben ik afgelopen jaar iets vaker kartonnen bakjes en houten vorkjes tegengekomen, maar misschien ook niet. Heb jij er wel iets van gemerkt, laat het ons weten!

Een nieuwe veldslag in de oorlog om stikstofrechten gaat over de Nederlandse frietaardappel. Verschillende nieuwsbronnen, zoals de NOS en het AD melden dat de stikstofregels nadelig kunnen uitpakken voor de boeren die frietaardappels telen.

Waar komt het op neer? Ongeveer de helft van de frietaardappelen die in Nederland geteeld worden, groeien in zand- of lössgrond. De stikstof die in de gebruikte mest zit, wordt door die grondsoorten minder goed vastgehouden. Daardoor komt er meer stikstof in het grondwater. Om dat te voorkomen kan er na de oogst een 'vanggewas' gezaaid worden, waardoor overgebleven stikstof wordt opgenome en dus (minder) in het grondwater komt.

Dat klinkt logisch. Wat is het probleem? Er zijn twee aardappelseizoenen; vroeg (juni - augustus) en laat (september - oktober). De laatste jaren loopt het seizoen soms langer door, afhankelijk van het weer. Van de overheid moet op zand- of lössgrond per 1 oktober een vanggewas gepland worden, waardoor de aardappelen eerder geoogst zullen moeten worden.

Gevolg: eerder oogsten met een kleine opbrengst (en mogelijk kleinere aardappels), of het jaar erop mag je minder stikstof uitstoten. Overigens kan het vanggewas ook geld opleveren (en wordt er na een oogst aardappelen drie jaar daarna iets anders verbouwt), maar waarschijnlijk weegt dat niet op

Aan de positieve kant staat weer dat de vraag naar frietaardappels stijgt en daarmee ook de prijs en de opbrengsten. Helaas zullen de meeste aardappelboeren, eigenaren van friettenten en liefhebbers van een frietje daar waarschijnlijk geen voordeel van hebben. Kort samengevat: wordt de friet hierdoor kleiner? Waarschijnlijk niet merkbaar. Wordt de friet hierdoor duurder? De kans daarop is helaas groot.

Afbeelding van safaritravelplus, via Wikimedia Commons.

Wij frietisten kunnen van Frietopia niet rond komen. Dat betekent dus dat we er dingen naast moeten doen. Een van de dingen waar ik mij naast Frietopia mee bezighoud is het opsporen en berechten van oorlogsmisdadigers.
Oorlogsmisdadigers als Charles Taylor, voormalig president van Liberia en verantwoordelijk voor talloze misdaden tijdens de burgeroorlog in Sierra Leone. Die wordt momenteel in Den Haag berecht.

U vraagt zich natuurlijk af waar deze politieke kwestie ons brengt. Nou in dit geval bracht het mij in Den Haag en Voorburg. Het Internationaal Strafhof is namelijk, hoewel in de gemeente Den Haag, gelegen vlakbij het oude centrum van Voorburg en toen mijn politiek-juridische taak er opzat besloot ik een frietje te gaan eten in Voorburg (of Foorburg als je het beter met `friet' wil laten allitereren).

Al vrij snel kwam ik in het `centrum' van Voorburg Snack 54 tegen. Een vrij matige friettent bleek naderhand, maar het was in ieder geval iets. Uiteraard ging ik op zoek naar een andere, hopelijk betere, zaak.
Puur op gevoel en op basale kennis van stedenbouwkunde vond ik al snel het nieuwe, grote winkelcentrum van Voorburg-Leidschendam.

In dit winkelcentrum viel mijn oog allereerst op een grote vestiging van de McD*, iets wat mij niet al te positief op de halflege maag viel. Het bleek verder een enorm winkelcentrum te zijn met tientallen (zo niet honderden) winkels, maar een cafetaria bleef uit. Twee supermarkten, twee slijterijen, twee cafe's, twee Turkse bakkers, een Italiaans restaurant, een Chinees restaurant, een ijssalon, een lunchroom en die verdomde Mac, maar geen gewone snackbar.
Na ongeveer een uur zoeken besloot ik weg te gaan van deze vervloekte plek en de eerste de beste tram te nemen die ik tegenkwam, dit was lijn 2 naar Leidschendam.

Op eindstation Leidschendam-noord aangekomen (ik had onderweg geen friettent gespot en bleef derhalve zitten) bleek ik terecht gekomen in een wijk die wat mij betreft kandidaat is voor de saaiste wijk van Nederland. Talloze grijze flats (ont)sierden de horizon. Opnieuw op gevoel (en met een beetje hulp van een gesponsorde stadskaart) vond ik een winkelcentrumpje. Hier bleek een snackbar te zitten die dan eindelijk de felbegeerde tweede tent van de dag werd, Cafetaria 't Huuske.

Hoewel opnieuw geen fantastische friettent, was het beter dan niets en nadat ik in de lokale supermarkt nog wat drinken voor onderweg had gekocht werd de reis naar huis ingezet.
Dat Zuid-Holland geen goede frietprovincie is werd mij opnieuw duidelijk. Mochten er desalniettemin frietliefhebbers in de regio Haaglanden wonen, veel succes en sterkte gewenst, je zal het nodig hebben.